แผนการจัดการเรียนรู้

แผนการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning

กลุ่มสาระการเรียนรู้: วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ชั้น: ประถมศึกษาปีที่ 5

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1: สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม

เรื่อง: การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

เวลา: 2 ชั่วโมง

1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

2. จุดประสงค์การเรียนรู้

3. สาระสำคัญ

สิ่งมีชีวิตมีการถ่ายทอดลักษณะต่างๆ จากรุ่นพ่อแม่ไปยังรุ่นลูก ซึ่งเรียกว่า “ลักษณะทางพันธุกรรม” ทำให้ลูกมีลักษณะบางอย่างที่คล้ายคลึงกับพ่อแม่ เช่น สีผม สีตา ความสูง ในขณะเดียวกันก็อาจมีลักษณะที่แตกต่างออกไปได้ การศึกษาเรื่องพันธุกรรมช่วยให้เราเข้าใจความหลากหลายทางชีวภาพและความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิต

4. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (Active Learning)

ขั้นนำ (15 นาที)

  1. กิจกรรม “ครอบครัวของฉัน”:
    • ครูให้นักเรียนนำภาพถ่ายครอบครัวของตนเองมา (ถ้ามี) หรือวาดภาพครอบครัว
    • ให้นักเรียนสังเกตลักษณะของตนเองว่ามีส่วนไหนที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกับพ่อ แม่ หรือญาติพี่น้องบ้าง (เช่น สีผม, สีผิว, ลักษณะเส้นผม, การมีลักยิ้ม, การมีติ่งหู)
    • ครูสุ่มถามนักเรียน 2-3 คน เพื่อนำเสนอสิ่งที่ตนเองสังเกตได้หน้าชั้นเรียน
    • ครูเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนโดยตั้งคำถามว่า “ทำไมเราถึงมีลักษณะบางอย่างที่เหมือนกับพ่อแม่ของเรา?”

ขั้นสอน (75 นาที)

  1. กิจกรรม “นักสืบพันธุกรรม” (แบ่งกลุ่ม 4-5 คน):
    • ส่วนที่ 1: สำรวจลักษณะทางพันธุกรรมในมนุษย์ (25 นาที)
      • ครูแจก “ใบสำรวจลักษณะทางพันธุกรรมของฉัน” ให้กับนักเรียนแต่ละคนในกลุ่ม
      • ให้นักเรียนสำรวจลักษณะทางพันธุกรรมของตนเองและเพื่อนในกลุ่มตามรายการที่กำหนด (เช่น การห่อลิ้น, การมีติ่งหู, การถนัดซ้าย/ขวา, ลักษณะเส้นผม)
      • นักเรียนบันทึกผลการสำรวจและนับจำนวนเพื่อนที่มีลักษณะต่างๆ
    • ส่วนที่ 2: สืบค้นข้อมูลพืชและสัตว์ (30 นาที)
      • ครูแจกบัตรภาพพืชและสัตว์ (เช่น สุนัขพันธุ์ต่างๆ, ดอกไม้สีต่างๆ, แมว) หรือให้นักเรียนใช้แท็บเล็ต/คอมพิวเตอร์ในการสืบค้น
      • ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเลือกลักษณะทางพันธุกรรมของพืชหรือสัตว์ที่สนใจ 1 ชนิด
      • นักเรียนสืบค้นข้อมูลว่าลักษณะดังกล่าวถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูกได้อย่างไร และมีลักษณะใดบ้างที่ปรากฏในรุ่นลูก
    • ส่วนที่ 3: สร้างสรรค์ผลงาน (20 นาที)
      • ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มสรุปความรู้ที่ได้จากการสำรวจและสืบค้นลงในกระดาษโปสเตอร์หรือโปรแกรมนำเสนอ (เช่น Canva, Google Slides)
      • นักเรียนออกแบบการนำเสนอให้มีความน่าสนใจและเข้าใจง่าย
  2. กิจกรรม “ตลาดนัดความรู้”:
    • แต่ละกลุ่มส่งตัวแทน 1-2 คน อยู่ประจำที่เพื่อนำเสนอผลงาน
    • สมาชิกที่เหลือในกลุ่มเดินชมและซักถามผลงานของกลุ่มอื่นๆ
    • ครูเดินสังเกตการณ์และให้คำแนะนำเพิ่มเติม

ขั้นสรุป (30 นาที)

  1. อภิปรายและสรุป:
    • ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับสิ่งที่ได้เรียนรู้จากกิจกรรม “นักสืบพันธุกรรม” และ “ตลาดนัดความรู้”
    • ครูสรุปประเด็นสำคัญเกี่ยวกับความหมายของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และยกตัวอย่างเพิ่มเติมให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น
  2. เชื่อมโยงสู่ชีวิตประจำวัน:
    • ครูตั้งคำถามชวนคิด: “การเข้าใจเรื่องพันธุกรรมมีประโยชน์ต่อเราอย่างไร?” (เช่น การวางแผนครอบครัว, การเกษตร, การแพทย์)

5. สื่อและแหล่งการเรียนรู้

6. การวัดและประเมินผล